Wydział Biologii

Dynamiczny rozwój biologii molekularnej przełożył si na liczne odkrycia, które stały się podstawą rozwoju biotechnologii. Okazuje się jednak, że owoce pracy naukowców budzą często kontrowersje związane z potencjalnymi zagrożeniami dla środowiska i ludzi, szczególnie w odniesieniu do organizmów genetycznie modyfikowanych. O bezpieczeństwie, ale też nadziejach i obawach związanych z GMO, m.in. na przykładach pomidora FlavrSavr, kukurydzy Bt, bakterii produkujących leki i transgenicznych zwierząt opowie dr Marek Bartoszewicz, na co dzień pracownik Katedry Mikrobiologii i Biotechnologii Wydziału Biologii. 

Forma: wykład
Czas trwania: 45 – 60 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni lub w zainteresowanej szkole)
Osoba prowadząca: dr Marek Bartoszewicz
Kontakt: mbartosz@uwb.edu.pl

Katastrofa w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej była największą pod względem skutków i wpływu na społeczeństwo. Jednak mało osób wie, że nie była jedyną. Poprzedziły ją poważne zdarzenia w Windscale (Wielka Brytania), Three Miles Island (USA), czy zakładach Majak (ZSRR) oraz szereg mniejszych zdarzeń. Ponadto często zapominamy, jak ogromne ilości izotopów promieniotwórczych dostały się do środowiska naturalnego w trakcie licznych prób jądrowych (szczególnie atmosferycznych) prowadzonych w latach 50. i 60. XX wieku, m.in. w Stanach Zjednoczonych oraz Związku Radzieckim.

W trakcie wykładu przedstawione zostaną mechanizmy i skutki największych (i kilku mniejszych) awarii jądrowych. Usłyszć będzie można o bombie cara i nieudanym teście bomby wodorowej o wdzięcznej nazwie „Krewetka”, o skutkach działania promieniowania jonizującego na organizmy żywe, w tym przede wszystkim na człowieka. Postaramy się też odpowiedzieć na istotne pytania, w tym o przyszłość i bezpieczeństwo energetyki jądrowej.

Forma: wykład
Czas trwania: 60 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni) / zajęcia online
Osoba prowadząca: dr Marek Bartoszewicz
Kontakt: mbartosz@uwb.edu.pl

Celem wykładu jest pokazanie odrębności flory i fauny wysp oceanicznych powstałych w wyniku procesów wulkanicznych. Omówione zostaną rodzaje wysp i sposoby ich powstania oraz czynniki kształtujące florę i faunę wysp. Na przykładzie Wysp Galapagos, Wysp Zielonego Przylądka, Islandii i Komodo uczniowie poznają jak procesy wulkaniczne kształtują środowisko życia na wyspach. Przedstawiona zostanie także radiacja adaptacyjna zięb Darwina z Wysp Galapagos oraz przykłady niezwykłych, endemicznych gatunków żyjących na wyspach wulkanicznych.

Forma: wykład
Czas trwania: 45 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni) / zajęcia online
*Uwaga: Wykład tylko w semestrze letnim (luty – czerwiec)
Osoba prowadząca: dr hab. Anetta Borkowska, prof. UwB
Kontakt: abork@uwb.edu.pl

Celem wykładu jest pokazanie różnorodności świata roślin i zwierząt jednej z najstarszych pustyń świata – pustyni Namib w południowo-zachodniej Afryce. Wykładowca omawia powstanie pustyni Namib, zróżnicowanie budowy geologicznej oraz ekstremalne warunki klimatyczne tam panujące. Uczniowie zapoznają się z gatunkami roślin i zwierząt charakterystycznymi dla pustyni mgielnej. Poznają gatunki endemiczne i żywą skamieniałość – welwiczję przedziwną. Dowiedzą się także, jak zwierzęta i rośliny przystosowują się do życia w warunkach pustynnych.

Forma: wykład
Czas trwania: 45 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni) / zajęcia online
*Uwaga: Wykład tylko w semestrze letnim (luty – czerwiec)
Osoba prowadząca: dr hab. Anetta Borkowska, prof. UwB
Kontakt: abork@uwb.edu.pl

Te mikroskopijne rośliny potrafią zachwycić plejadą barw i symetrią kształtów. Mimo swoich małych rozmiarów mogą przekształcić środowisko wodne, znacznie utrudniając jego wykorzystanie przez inne organizmy wodne i człowieka. W trakcie wykładu i mikroskopowania słuchacze będą mieli okazję zapoznać się z przystosowaniem glonów do życia w środowisku wodnym i funkcjami jakie w nich pełnią.

Forma: wykład
Czas trwania: 45 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni) / zajęcia online
Osoby prowadzące: dr hab. inż. Magdalena Grabowska, dr inż. Maciej Karpowicz
Kontakt: magra@uwb.edu.pl

Na wykładzie omówione zostaną zasoby i typy wody na kuli ziemskiej oraz obieg wody w przyrodzie. Podczas zajęć uczestnicy zapoznają się z elementami gospodarki wodnej (rodzajami zasobów wodnych i ich wykorzystaniem), przyczynami i skutkami niedoboru i nadmiaru wody w środowisku (ekstremami hydrologicznymi). Przybliżone zostanie również pojęcie śladu wodnego.

Forma: wykład
Czas trwania: 45 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni ) / zajęcia online
Osoba prowadząca: dr hab. Elżbieta Jekatierynczuk-Rudczyk
Kontakt: rudczyk@uwb.edu.pl

Wykład poświęcony rzeźbie fluwialnej i fluwioglacjalnej z przykładami form na Nizinie Północnopodlaskiej i Pojezierzu Suwalskim. Na podstawie analizy form polodowcowych i sposobu ich powstawania zostaną pokazane różnice pomiędzy frontalną i arealną deglacjacją lądolodu skandynawskiego. W oparciu o wybrany obszar przedstawione zostaną cechy rzeźby staroglacjalnej i młodoglacjalnej.

Forma: wykład
Czas trwania: 45 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni) / zajęcia online
Osoba prowadząca: dr hab. Elżbieta Jekatierynczuk-Rudczyk
Kontakt: rudczyk@uwb.edu.pl

Obecnie istnieje wiele przewlekłych lub śmiertelnych chorób, które skupiają szczególną uwagę naukowców. Jednak wydaje się, iż najpoważniejszą wśród nich jest rak, stanowiący zespół negatywnych mutacji w komórkowym DNA, zmieniających nasze własne tkanki w niekontrolowany, samoistniejący twór (nowotwór). Dramatyczne efekty związane z występowaniem nowotworów są jeszcze bardziej uderzające, gdy zdamy sobie sprawę, iż dotyczą one nie tylko ludzi ale też gatunków zagrożonych wyginięciem lub tych o szczególnym znaczeniu ekonomicznym. Zainteresowanie tematyką dotyczącą mechanizmów odpowiedzialnych za powstawanie nowotworów istotnie wzrosło, gdy zaczęto wiązać je z tzw. paradoksem Peto.

Rozwiązanie zagadki angielskiego biologa (Richard’aPeto) może doprowadzić do rozwoju innowacyjnych metod zapobiegania i/lub leczenia zmian nowotworowych. Jednakże pomimo postępu jaki dokonał się w dziedzinach genetyki i biologii komórki, pełne zrozumienie ewolucyjnych mechanizmów odpowiedzialnych za inicjowanie zmian nowotworowych oraz kontrolowanie ich przebiegu jest wciąż dalekie od pełnego zakończenia. Ciekawe dlaczego…?

Forma: wykład
Czas trwania: 45 – 60 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni lub w zainteresowanej szkole)
*Uwaga: Wykład tylko w semestrze letnim (marzec – czerwiec)
Osoba prowadząca: dr Sebastian Maciak
Kontakt: maciaks@uwb.edu.pl

Wykład dotyczy zastosowania nanocząsteczek i kropek kwantowych w biologii molekularnej i medycznej. Zostaną zaprezentowane przykłady wykorzystania wspomnianych cząsteczek w: przenoszeniu leków, znakowaniu, obrazowaniu klinicznym, terapii celowanej, terapii genowej.

Forma: wykład
Czas trwania: 45 – 60 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni) / zajęcia online
Osoba prowadząca: dr hab. Szymon Sękowski
Kontakt: s.sekowski@uwb.edu.pl

Celem wykładu jest pokazanie jak istotną rolę pełniły i pełnią owady w życiu człowieka od starożytności do czasów współczesnych. Poruszone będą bardzo różne aspekty naszych relacji z owadami takie jak: owady jako źródło pożywienia i innych ważnych produktów; owady w kulturze i religii; owady jako szkodniki i wektory chorób; owady jako zapylacze i organizmy pożyteczne w ochronie roślin; zastosowanie owadów w medycynie i biologii sądowej; owady jako organizmy modelowe w badaniach naukowych.

Forma: wykład
Czas trwania: 60 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni) / zajęcia online
*Uwaga: zajęcia mogą odbyć się w październiku, bądź w okresie od początku lutego do końca kwietnia
Osoba prowadząca: dr hab. Marcin Sielezniew
Kontakt: marcins@uwb.edu.pl

Na wykładzie będzie można się dowiedzieć więcej na temat zachowań rozrodczych motyli dziennych i ciem. Jak się odnajdują przedstawiciele obu płci? Czy ubarwienie ma znaczenie, a może liczy się coś innego? Czy samce latają „z kwiatka na kwiatek”? Co robią samce, aby zapewnić sobie ojcostwo?

Forma: wykład
Czas trwania: 60 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni) / zajęcia online
*Uwaga: zajęcia mogą odbyć się w październiku, bądź w okresie od początku lutego do końca kwietnia
Osoba prowadząca: dr hab. Marcin Sielezniew
Kontakt: marcins@uwb.edu.pl

Celem wykładu jest pokazanie jak niezwykłe i różnorodne mogą być relacje między organizmami na przykładzie związków motyli i mrówek. Gąsienice motyli z rodziny modraszkowatych mają swoisty immunitet i nie są przez mrówki atakowane, a wiele poszło jeszcze dalej i współpracuje z mrówkami płacąc im w naturze za usługi ochroniarskie. Wreszcie niektóre w podstępny sposób wnika do ich kolonii stając się pasożytami społecznymi…

Forma: wykład
Czas trwania: 60 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni) / zajęcia online
*Uwaga: zajęcia mogą odbyć się w październiku, bądź w okresie od początku lutego do końca kwietnia
Osoba prowadząca: dr hab. Marcin Sielezniew
Kontakt: marcins@uwb.edu.pl

Podczas wykładu poznamy definicję i występowanie komórek macierzystych, rodzaje komórek macierzystych i ich charakterystyka (komórki macierzyste tkanki tłuszczowej, embrionalne komórki macierzyste, komórki macierzyste krwi). Mowa będzie o najnowszych osiągnięciach w dziedzinie indukowanych komórek macierzystych, a także o wykorzystaniu komórek macierzystych w medycynie regeneracyjnej. Kolejny temat to banki komórek macierzystych.

Forma: wykład
Czas trwania: 60 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni lub w zainteresowanej szkole)/ zajęcia online
Osoba prowadząca: dr hab. Adam Tylicki
Kontakt: atyl@uwb.edu.pl

Definicja, lokalizacja w komórkach poszczególnych rodzajów cytoszkieletu – to zagadnienia, które poruszymy podczas wykłądu. Powiązania strukturalno – funkcjonalne cytoszkieletu tubulinowego, aktynowego i pośredniego. Mówić będziemy o udziale cytoszkieletu w transporcie wewnątrzkomórkowym i nadawaniu odporności mechanicznej tkankom i komórkom, a także o chorobach spowodowanych nieprawidłową strukturą filamentów pośrednich.

Forma: wykład
Czas trwania: 60 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni lub w zainteresowanej szkole)/ zajęcia online
Osoba prowadząca: dr hab. Adam Tylicki, prof. UwB
Kontakt: atyl@uwb.edu.pl

Charakterystyka grzybów jako odrębnego królestwa organizmów eukariotycznych ze wskazaniem specyficznych cech tych organizmów. Omówimy przykłady wykorzystania grzybów w gospodarce, z uwzględnieniem ich specyfiki metabolicznej. Kolejne zagadnienie to grzyby jako patogeny zwierząt i ludzi – zakażenia oportunistyczne powodowane przez niektóre drożdżaki i grzyby pleśniowe.

Forma: wykład
Czas trwania: 60 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni lub w zainteresowanej szkole)/ zajęcia online
Osoba prowadząca: dr hab. Adam Tylicki, prof. UwB
Kontakt: atyl@uwb.edu.pl

Obserwowane w ostatnich dekadach nasilone, globalne zmiany środowiska są przedmiotem intensywnych badań na różnych poziomach od biogeochemicznego do krajobrazowego. W czasie wykładu poruszone zostaną problemy związane z odpowiedzią środowiska przyrodniczego na globalne zmiany obserwowane w przeszłości, jak też te notowane obecnie. Przedstawione zostaną przyczyny jak i skutki globalnych zmian obserwowanych w atmosferze, hydrosferze i różnych biomach Ziemi.

Forma: wykład
Czas trwania: 45 min.
Miejsce: zajęcia stacjonarne (na uczelni) / zajęcia online
Osoba prowadząca: dr hab. Piotr Zieliński
Kontakt: p.zielinski@uwb.edu.pl